Hoogwater
Hoogwatergolven horen bij de winter: kuddebeheerders die werken langs de grote rivieren krijgen er jaarlijks mee te maken. Afhankelijk van de regenval hier én elders in Europa, kan het waterpeil zodanig stijgen dat de uiterwaarden onder komen te staan. Uiterwaarden vangen het overtollige water op en voeren het geleidelijk af. Voor Rijkswaterstaat is het cruciaal dat de begroeiing in de uiterwaarden kort is, om de doorstroming van de rivier én de veiligheid van onze huizen te garanderen. Grote grazers zorgen hiervoor!
Onze sociale kuddes grote grazers zijn gewend dat de uiterwaarden ieder jaar overstromen. Ze kennen de weg in hun leefgebied en trekken naar de hoger gelegen, droge delen. Het zijn slimme, robuuste dieren die dankzij hun dikke wintervacht en vetlaag guur weer prima kunnen doorstaan. Door het water lopen of een stuk zwemmen is voor hen geen probleem.
Beheerders met kuddes in de uiterwaarden, weten precies hoeveel water de begrazingsgbieden aan kunnen. Bij welke waterstand kunnen de dieren nog op hoger gelegen gedeelten binnen het gebied blijven? En bij welke waterstand moeten de dieren echt weg? Gebaseerd op de voorspellingen van bronnen als Rijkswaterstaat en Bureau Stroming, nemen kuddebeheerders een beslissing en gaan zij, als dat nodig is, over op actie.
Dit vraagt een strategische aanpak en een goede planning Ieder gebied heeft een eigen plan: de gebieden met het grootste risico krijgen altijd eerste prioriteit. Kuddebeheerders moeten namelijk voorkomen dat dieren onbereikbaar worden. Soms betekent dat, dat we dieren al wat eerder evacueren dan nodig. Of we zetten al wat eerder hooi neer op hogere delen. Er kan namelijk altijd iets tegen zitten, waardoor een klus meer tijd kost dan verwacht.
Alleen al langs de Waal bevinden zich bijna twintig begrazingsgebieden: van de Noordwaard in Werkendam tot aan de Millingerwaard bij Kekerdom. Ook collega’s in Zuid-Limburg met natuurgebieden langs de Maas, hebben met hoogwater te maken. Ieder natuurgebied is uniek: het ene gebied kan meer water aan dan het andere. Sommige gebieden hebben voldoende hogergelegen delen, terwijl in het andere gebied eerder op evacuatie moet worden overgegaan. Soms reageren dieren niet zoals je had voorzien: aan de kuddebeheerders de taak om daar zo goed mogelijk op in te springen, zonder het vertrouwen in de natuurlijke intuïtie van de grote grazers te verliezen.
Op onze website legt kuddebeheerder Marc Büchner ter illustratie uit wat er allemaal komt kijken bij het evacueren van de grote grazers in de Afferdense en Deestse uiterwaarden. Lees het artikel hier terug.