Hoogwater 2021

03.02.2021

Kuddebeheerders die werken langs de rivieren krijgen jaarlijks te maken met hoogwater. Afhankelijk van neerslag en smeltwater uit diverse delen van Europa stijgt het waterpeil en komen verschillende uiterwaarden onder water te staan. Per gebied worden verschillende maatregelen genomen om te zorgen dat de dieren een droge plek hebben.

Waterstanden richting de 15m bij Lobith verwacht

De eerste voorspelling was dat voor het eerst sinds 10 jaar het peil 15m ­+ NAP bij Lobith zou bereiken. De Laatste berekening geeft aan dat aanstaande zaterdag 6 februari het waterpeil 14.75m + NAP bereikt om vervolgens langzaam weer te gaan dalen. De kuddebeheerders hebben jaren ervaring met hoogwater en weten precies welke voorzorgsmaatregelen genomen moeten worden. Ook de kuddes zelf hebben deze ervaring en daardoor verplaatsen zij zich ook uit zichzelf richting veilige plekken. Het is de kuddebeheerder die deze verplaatsingen coördineert en zorgt dat alle dieren op  de zogeheten hoogwatervluchtplaatsen (hvp) komen te staan. Op voorhand wordt voer op de hvp’s geplaatst om de dieren te lokken. Bij een aantal gebieden worden kuddes tijdelijk uit het gebied gehaald. Deze dieren keren weer terug wanneer er geen risico meer op hoogwater is.

Rode Geuzen op de hoogwatervluchtplaats in Gendt © Baike Popma
Rode Geuzen in de Gendtsche Waard eten hooi op de hoogwatervluchtplaats.

Kuddes langs de rivieren

Dieren van FREE Nature zijn o.a. te vinden in de uiterwaarden langs de Waal, Rijn en Merwede. Op alle locaties zijn tijdig maatregelen genomen om de dieren op het droge te houden. De kuddebeheerders lokken de dieren met voer naar hoogwatervluchtplaatsen, dit gebeurt o.a. in de Loowaard, Kleine Willemswaard en Loevestein. En in sommige gevallen worden de dieren per veewagen getransporteerd. Dit is ook gebeurd in de Gelderse Poort, daar zijn de dieren van Erlecom naar Millingerwaard gebracht en van de Stadswaard naar de Vlietberg. Het is vaak een bijzonder gezicht om deze verplaatsingen te zien en ook de media toont veel interesse. Op dinsdag 2 februari heeft het Jeugdjournaal opnames gemaakt in de Uiterwaarden bij Beuningen. Hier zien we dat de konikpaarden de juiste route weten en slechts lichte aansturing van de kuddebeheerder nodig hebben. In totaal is er twee weken gewerkt aan alle voorbereidingen en staan alle dieren inmiddels op de juiste plek. De dieren en de locaties worden in deze periode nog meer dan normaal gecontroleerd. Mocht u zich toch nog zorgen maken dan kunt u contact opnemen met de kuddebeheerder.

Galloways in de Loowaard © Sabine Wolters
Dieren die vrij leven leren hun eigen gebied goed kennen en kunnen mede daarom goed met hoogwater omgaan. © Sabine Wolters

Rivierdynamiek

Hoogwater is een essentieel proces voor rivierengebieden. De grondafzettingen die ontstaan door de aanvoer van rivierwater creëren kiembedden voor allerlei planten. Er ontstaat zo ruimte voor een nieuwe fase van natuurontwikkeling, de zogeheten pioniersfase breekt opnieuw aan. Vegetatie is namelijk altijd in ontwikkeling en bij elke fase horen weer andere soorten die op dat moment goed gedijen bij de huidige omstandigheden. Nieuwe grondafzettingen door het hoge water starten dat proces weer op. Bovendien komt ook een deel van de plantenzaden mee met deze afzettingen. Dit zorgt ervoor dat het rivierengebied rijk aan bijzondere en zeldzame planten blijft. Dit proces zet een opeenstapeling van natuurlijke processen in beweging. Na de planten volgen namelijk de insecten, vogels en andere dieren. Het is dus onderdeel van een natuurlijke cyclus van verval en hergroei.

Wilde dieren en hoogwater

Het is een stressvolle tijd voor reeën, hazen, mollen en alle andere dieren. Net als onze kuddes zoeken zij ook de hogere delen op. Het is daarom belangrijk dat hoogwatervluchtplaatsen als rustplaatsen voor de dieren erkent worden en dat recreatie tijdelijk niet of minder plaats vindt. Sommige gebieden worden om deze reden dan ook afgesloten door de terreinbeheerders. Door het volgen van de lokale aanwijzingen draagt u bij aan het beschermen van de dieren. Het hoge water is een prachtig schouwspel dat ook vanaf de naastgelegen dijken goed te bewonderen is.

Koniks in de Loowaard Hoogwater 2021 © Sabine Wolters
Door het stijgende water komen er steeds meer dieren op een kleinere plek te staan. Om onnodige stress te voorkomen is rust voor alle dieren belangrijk. © Sabine Wolters

Volg ons ook op Twitter @FREE_Nature om op de hoogte te blijven van de laatste nieuwtjes en mooie beelden.

Contactpersoon