Soortenrijkdom begrazingsgebied Kanaalpark neemt iets toe, ondanks kletsnat voorjaar
Tussen Den Bosch en Rosmalen ligt het Kanaalpark, een aaneengesloten moerassig natuurgebied dat sinds augustus 2015 wordt begraasd door onze rode geuzen. Het begrazingsgebied werd in september 2023 met 20 hectare uitgebreid (fase 2). De grote grazers remmen de bosontwikkeling en vormen een mozaïeklandschap waar insecten, vogels en planten van profiteren. Om de ecologische ontwikkelingen van het gebied te volgen, wordt er een jaarlijkse inventarisatie uitgevoerd. Toezichthouder Siegi van Mil rondde onlangs het inventarisatierapport over 2024 af.
Mede door het natte voorjaar en de zachte winter, hebben vochtminnende planten een opvallend goed jaar gehad. Een bijzondere nieuwe soort voor het Kanaalpark is de bijenorchis (Ophrys apifera). De soort gedijt goed op licht-vochtige, voedselarme tot matig voedselrijke, kalkrijke grond: omstandigheden die het afgelopen jaar in Kanaalpark te vinden waren.
In totaal werden er 159 verschillende plantensoorten geïnventariseerd, in vergelijking met 131 soorten in 2023 en 143 soorten in 2022.

Kwaliteit
Vogels vormen een belangrijk en aansprekend onderdeel van de levensgemeenschap van natuurgebieden. Ze zijn bij uitstek geschikt om informatie op landschapsschaal te verzamelen. Een broedbiotoop is voor vogels zeer belangrijk en hier worden dan ook hoge eisen aan gesteld. Ook hebben vogels verschillende foerageerbiotopen: door de ene soort worden hier hogere eisen aan gesteld dan door de andere. Doordat vogels zulke hoge eisen stellen aan hun broedbiotoop, zegt dit veel over de kwaliteit van een natuurgebied.
Het afgelopen jaar zijn 39 verschillende vogelsoorten waargenomen in het gebied. Met name de grasmus, tjiftjaf en fitis tellen een groot aantal territoria. Helaas nam van een aantal soorten het aantal territoria af: waaronder de blauwborst en kleine karekiet.
De nachtegaal werd in 2022 al gespot, maar leek zich toen nog niet in het gebied te hebben gevestigd. Dit jaar was dat wel het geval. Mooi nieuws voor het Kanaalpark, want de nachtegaal broedt doorgaans vooral in duingebieden.
Nat voorjaar
Libellen profiteerden dit jaar overduidelijk van het natte voorjaar. In totaal werden er 22 verschillende libellensoorten gezien, in vergelijking tot 16 in 2023. De smaragdlibel (Cordulia aenea) werd dit jaar voor het eerst gespot. Er werd een vergelijkend aantal dagvlinders waargenomen als vorig jaar, al kwam het vlinderseizoen door de nattigheid juist opvallend laat op gang. Het bont zandoogje (Parage aegeria) was dit jaar opvallend talrijk. De soort voelt zich thuis rondom bossen en struwelen en vindt zijn waardplant in grassen zoals kropaar, kweek en witbol.

Ondanks (en voor sommige soorten misschien wel 'desondanks') het kletsnatte jaar, blijkt de biodiversiteit van het natuurgebied groot. Hoe langer de grote grazers in het gebied lopen, hoe gevarieerder het landschap wordt. Percelen die nieuw in de begrazing zijn genomen, zijn vooralsnog erg monotoon. Akkerdistel heeft de overhand. Naar verwachting zullen de percelen met de jaren veranderen in bloemrijkgrasland, met jong opschot van wilg, meidoorn en braam.
Soorten die zijn waargenomen in de uitbreiding (fase 2) van het begrazingsgebied, zijn vooralsnog niet in dit onderzoek meegenomen. Het is de bedoeling dat dit in de komende jaren wel gaat gebeuren: hiervoor zal komend jaar een nieuw telgebied ingetekend worden.
Meer weten?
Het volledige inventarisatierapport is nu op onze website te vinden. Klik hier om het bestand te downloaden.