Kadavers brengen leven in de Maashorst

18.12.2020

Waar dieren leven, daar sterven ze ook. Helaas moesten het afgelopen jaar enkele wisenten uit de kudde worden gehaald. De dode dieren zijn achtergebleven in het veld, op plekken waar geen bezoekers komen. Wildcamera’s legden vast hoe de kadavers een waar feestmaal werden voor vele aaseters. De camerabeelden die onderzocht zijn door FREE Nature en ARK Natuurontwikkeling leveren waardevolle kennis voor de ecologische meerwaarde van kadavers voor in de natuur.

Kringloop van leven en dood

Tijdens hun leven nemen dieren mineralen en grondstoffen op. Deels worden die weer verspreid in het gebied via de mest. Een ander deel wordt opgeslagen in het lichaam. Wanneer een lichaam in de natuur achter blijft kunnen deze stoffen weer opgenomen worden in de natuur. Een kadaver is daarom van grote ecologische waarde.

Larven aaskevers © Sabine Wolters
Zowel het kadaver als de dieren die er op af komen zijn een belangrijke bron van voedsel. © Sabine Wolters

Afscheid nemen van dieren om lijden te voorkomen

De kudde wordt gedurende het hele jaar nauwlettend in de gaten gehouden. Het afgelopen jaar is van 3 wisenten de gezondheid dermate verslechterd dat herstel niet waarschijnlijk en behandeling niet mogelijk was. In samenspraak met de dierenarts is besloten om afscheid te nemen van de dieren. Bij een van de wisenten lag de oorzaak in een aandoening aan het geslachtsdeel. Voor de andere twee dieren is geen eenduidige oorzaak voor de slechte conditie gevonden.

Natuurlijke dynamiek rondom kadavers

De kadavers werden meteen bezocht door vliegen en aaskevers die ze gebruiken voor voedsel en hun voortplanting. De larven en kevers zijn op hun beurt een belangrijke bron van voedsel voor vogels, zoogdieren en andere insecten zoals vliegendoders en roofvliegen. We zien wespen hun sterke kaken in de kadavers zetten om bolletjes vlees af te snijden voor hun kroost. Ook vlinders, zoals de Atalanta, kwamen geregeld langs om mineralen op te slurpen.

Atalanta op kadaver © Arjen Boerman
Een kadaver biedt voedsel aan een grote verscheidenheid aan dieren. Vlinders worden ook regelmatig waargenomen. © Arjen Boerman

Raven en andere vogels

Op de camerabeelden zijn in totaal 10 raven gefilmd. Ringonderzoek toont aan dat het niet alleen het broedpaar van De Maashorst zelf betrof, maar ook andere raven. Hieruit blijkt dat meer dieren door De Maashorst worden aangetrokken dan tot nu toe bekend was. Raven zijn ware aaseters, volledig afhankelijk van kadavers om te overleven. Op de beelden zijn ze in gezelschap van een jonge havik. Ook zagen we twee buizerds en kleinere vogels, zoals merels, mezen en gekraagde roodstaarten. De kleinere vogels doen zich te goed aan de vele kevers en larven.

Taurossen, vossen en ander klein wild

De vos en ander klein wild profiteerden ook mee. Op de nachtbeelden zien we een vos van het vlees eten. Daarnaast zijn haas, ree en konijn ’s nachts regelmatig aan het grazen op het malse gras rond de kadavers. Opvallend is dat de taurossen regelmatig bij de kadavers kwamen kijken en er aan likten. Het kan zijn dat ze dat doen om extra mineralen op te nemen, maar er is meer onderzoek nodig om hiervan te leren.

Tauros bij het kadaver.
Tauros bij een kadaver in verre staat van ontbinding. Alle grazers komen geregeld langs.

Waardevolle informatie voor verder onderzoek

Een wisent is een wild dier en daarom mag een wisentkadaver terugkeren in de kringloop en zo zelfs na zijn dood een bijzondere rol vervullen in het ecosysteem. De camerabeelden leveren waardevolle kennis voor natuurlijke processen. FREE Nature onderzoekt samen met ARK Natuurontwikkeling naar de verdere ontwikkelingen rondom de kadavers. Een gespecialiseerd onderzoek naar insecten wordt uitgevoerd door Stichting EIS. De locaties van de kadavers worden ook meegenomen in het jaarlijkse vegetatieonderzoek om zo meer zicht te krijgen op vegetatieontwikkeling rond kadaverplekken. De eerste onderzoeksresultaten worden in het begin van het nieuwe jaar verwacht. 

 

Contactpersoon