Hoe ziet een sociale runderkudde eruit?
Grote grazers die jaarrond in een natuurgebied lopen, ontwikkelen hun eigen, zelfgekozen groepsverbanden. Deze groepsverbanden noemen we 'sociale kuddes': een term die regelmatig door ons gebruikt wordt. Eerder bespraken we al de sociale kuddestructuur bij paarden. Bij runderen ziet deze er echter iets anders uit: zij leven namelijk onder een matriarchale structuur. Lees dit artikel om er meer over te weten te komen!
Hoewel er over paarden veel informatie te vinden is over kuddestructuren en sociaal gedrag, is er over runderen een stuk minder bekend. Paarden zijn in hun gedrag doorgaans veel expressiever dan runderen. Wat we wel weten, is dat runderen in een 'matriarchale structuur' leven. Dit betekent dat de vrouwelijke dieren (moeders en dochters) doorgaans hun hele leven lang bij elkaar blijven en daarmee een zogenaamde 'koeiengroep' vormen. Wanneer de stieren geslachtsrijp zijn (zo tussen de 2 en 4 jaar) verlaten ze de koeiengroep en vormen samen een stierengroep. Deze groep bestaat uit zowel jonge dieren, als oudere stieren. Doorgaans zijn de stieren redelijk trouw aan hun favoriete plekken in het gebied. Het is vooral de koeiengroep die zich veel door het gebied beweegt. Afhankelijk van factoren als de bronsttijd en voedelsituatie, sluit de stierengroep zich tijdelijk bij de koeiengroep aan.
Oudere stieren kiezen steeds vaker voor een solitair leven. Ze zoeken letterlijk de rust op: uit onderzoek blijkt dat stieren zich afzonderen om sociale onrust te vermijden. Opvallend genoeg betekent dit niet dat oudere stieren niet meer pogen voort te planten: solitaire stieren worden tijdens de bronst soms tóch nog bij de koeiengroep gezien.
De samenstelling en grootte van de koeiengroep varieert per gebied. In grote gebieden bestaat een koeiengroep meestal niet uit meer dan twintig dieren. Stierengroepen tellen gemiddeld genomen niet meer dan tien dieren.
Wisenten en waterbuffels
De matriarchale structuur gaat niet alleen op voor runderen, maar deze kuddestructuur komt ook overeen met wisenten. Uit het veld blijkt dat de groepen wisenten doorgaans kleiner zijn dan bij runderen. Wisentengroepen bestaan vaak uit ongeveer tien koeien en de stieren leven meestal in groepen van om en nabij de vier tot zes dieren.
Hoewel waterbuffels ook onder de familie Bovidae wordt geschaard, zien onze kuddebeheerders dat hun sociale structuur niet helemaal overeenkomt met het matriarchale systeem van rund en wisent. Ze vormen echter ook weer geen echt harems zoals bij paarden. In vergelijking met rund en paard, werkt FREE Nature nog maar relatief kort met waterbuffels. Nog dagelijks leren wij bij over hun sociale gedrag en de complexe groepsbanden die zij vormen.