Bijzondere koolzwarte zandbijen gespot op De Staart
Vorige week ontdekte onze kuddebeheerder in natuurgebied De Staart bij Oud-Beijerland een opvallend zwarte bij op het massaal bloeiende herik. Het bleek te gaan om een vrouwtje van de zeldzame koolzwarte zandbij (Andrena pilipes). Uiteindelijk zijn er 22 exemplaren geteld: allemaal vrouwtjes. Niet eerder zijn er zoveel exemplaren op één locatie waargenomen. Aangezien niet alle velden herik zijn uitgekamd, kan het werkelijk aantal nog een heel stuk hoger liggen.
Na een sterke achteruitgang in met name het zuidoosten van ons land, is deze bijensoort recent weer bezig met een opmars. Ze wordt vooral aangetroffen in natuurontwikkelingsgebieden langs de grote rivieren. Eerder werd de koolzwarte zandbij al gevonden op de Landtong Rozenburg. De Staart, gelegen aan het Spui en de Oude Maas, past in dit verspreidingspatroon.
De soort vliegt in twee generaties, waarbij de eerste een voorkeur heeft voor kruisbloemigen van het geslacht Brassicaceae. Hier valt herik ook onder. Vrouwtjes verzamelen stuifmeelpollen aan hun achterpoten, wat ze meenemen naar de zelfgegraven nestgangen. Bij elk eitje laat ze een stuifmeelballetje achter als voedsel voor de larve wanneer deze uit het ei kruipt. Koolzwarte zandbijen nestelen in kale, zandige plekken. In de jaarrond begraasde gebieden als de Landtong Rozenburg en De Staart vinden ze zowel nestlocaties (ontstaand door betreding en het woelen van de grazers) als hun favoriete bloemen. Koolzaadachtigen als herik en zwarte mosterd kiemen namelijk ook graag op verstoorde grond, en worden vervolgens niet gegeten door de grote grazers. Ideaal voor deze bijen dus!
