Koniks en koninginnenpages: een gouden combinatie 

27.06.2021

In natuurgebied Slikken van de Heen van Het Zeeuwse Landschap zijn koninginnenpages vrij talrijk dankzij de rijk aanwezige wilde peen. Deze maand viel een van de vlinders op omdat deze van mesthoop naar mesthoop fladderde. De mesthopen van de koniks zijn door meer vlinders in trek vanwege de mineralen die zij bieden, toch leek hier ook wat anders aan de hand te zijn. 

Deze vlinder was namelijk te rusteloos om mineralen op te slurpen. Toen de vlinder eindelijk wat langer bleef zitten, bleek dat zij op een klein wilde-peen-plantje zat. Nadat ze weggevlogen was, is het plantje nader onderzocht en werd een vers afgezet eitje ontdekt! Hoewel het grasland vol staat met wilde peen, lijkt het er op dat de vlinder specifiek jonge wilde peen in mesthopen opzoekt voor het deponeren van een eitje.

Eitje koninginnenpage op wilde peen © Esther Linnartz - Nieuwdorp
Eitje koninginnenpage op wilde peen © Esther Linnartz - Nieuwdorp

voeding en bescherming 

Misschien werd juist dat plantje uitgekozen omdat het door de mest een betere voedingswaarde heeft voor de rups. Of omdat het door de voedingsstoffen uit de mest uitgroeit tot een grotere plant met meer voedsel voor de rups dan wilde-peen-plantjes die elders groeien. 

De wilde peen in de mesthoop biedt nog een extra bonus voor het eitje en de rups. De directe omgeving van mest wordt namelijk niet meer door paarden en runderen begraasd: zo vermijden de grazers besmetting met maagdarmparasieten. De wilde peen in de mest heeft daardoor veel minder kans om opgegeten te worden dan een plantje buiten de mesthoop. Hiermee neemt de overlevingskans van eitjes en later rupsen toe.

Koninginnenpage © Esther Linnartz - Nieuwdorp
Wilde peen is een waardplant van de koninginnenpage. © Esther Linnartz - Nieuwdorp

stierenkuilen

Ook elders blijken vlinders voor de afzet van hun eitjes planten uit te kiezen met groeipotentie. Zo zetten grote en kleine koolwitjes opvallend vaak eitjes af op zwarte mosterd in stierenkuilen. In een stierenkuil heeft de mosterd extra luchtige en door stierenpoep verrijkte grond ter beschikking. Hierdoor kan het plantje gemakkelijker uitgroeien tot een grote, sterke plant vol voedingsstoffen. Ook kennen de stierenkuilen een gunstiger microklimaat: het is er warmer en daar profiteren rupsen van. 

Poep moet leven 

Niet alleen koninginnenpages, maar ook tal van andere soorten profiteren van poep. Allerlei insecten – van vlieg tot mestkever - eten van vijgen en vlaaien en leggen er hun eitjes. Op de poepeters en hun larven komen vervolgens vogels, padden en zoogdieren af. Planten benutten mineralen uit de mest om te groeien. Tenminste, als de poep vrij is van medicijnen zodat de poep door tal van insecten- en paddenstoelensoorten verteerd kan worden, zoals bij de mest van de paarden op de Slikken van de Heen. Want wat zou er van die rupsen worden als de poep van deze paarden en runderen vol met ontwormingsmiddelen zou zitten? Op zijn minst komen plant en rups dan bedrogen uit, omdat mest met antiwormmiddelen door gebrek aan gezonde keverlarven veel langzamer omgezet wordt in mineralen en de beloofde rijkdom dus uitblijft. En als de gifstoffen ook door de plant opgenomen worden, dan heeft de rups helemaal een groot probleem. De grazers van FREE Nature worden niet preventief ontwormd en dat is dankzij hun eet- en leefpatroon ook niet nodig. Om meer aandacht te vragen voor het belang van schone mest in de natuur geeft ARK Natuurontwikkeling met het project Poep Moet Leven veel voorlichting.

Rugstreeppadden op mest van konikpaarden.
Schone mest biedt vele kansen voor verschillende soorten dieren. Ook rugstreeppadden maken dankbaar gebruik van mest van konikpaarden.

Weelde aan bloemen en insecten  

Natuurgebied Slikken van de Heen is na het voltooien van de Deltawerken een weelderig begroeid gebied geworden met open bossen en bloemrijke graslanden. De wildlevende paarden hebben de vervilte duinrietgraslanden omgevormd tot zeer gevarieerde bloemrijke graslanden. De aanwezige runderen en wisenten houden reuzenberenklauw in toom en remmen de bosontwikkeling af. Zo zorgen de grazers er gezamenlijk voor dat het halfopen landschap intact blijft en dat er een weelde aan vogels, bloemen en insecten voorkomt. En dit alles in krap dertig jaar na het verdwijnen van het zoute getij uit het gebied. Met hun schone poep en soms ook hun kadavers laten de grote grazers het gebied tot bloei komen. De diversiteit van alle soorten en ook de belevingswaarde nemen hierdoor enorm toe.

Koniks in Slikken van de Heen © Esther Linnartz - Nieuwdorp
Koniks in Slikken van de Heen © Esther Linnartz - Nieuwdorp

Dit bericht is tot stand gekomen in samenwerking met ARK Natuurontwikkeling en het Zeeuwse Landschap

 

Contactpersoon