Vogels als bondgenoten van de grazers op de Staart

16.10.2020

Petra Snijders werkt nu ruim een jaar als vrijwillig toezichthouder in natuurgebied de Staart. Petra komt al van vanaf het begin in het gebied en is erg bekend met de kuddes en hun gedrag. Begrazingbeheer en de daarbij horende kuddecontroles zijn haar passie. En ze ziet dan ook duidelijk welke mooie effecten begrazingsbeheer heeft. Alles wat ze waarneemt deelt ze met kuddebeheerder Esther Linnartz.

Ze verteld dat fotografie een verlengstuk van haar kijken is. De foto’s tonen hoe het gaat met de dieren en alle flora en fauna die ermee verbonden zijn. Zo zag ze ook hoe verschillende vogels de vacht van de grazers gebruiken. Dankzij Petra haar mooie foto’s en de leuke gesprekken met Esther ontstond het idee om samen aan een artikel te werken. Dit artikel is reeds verschenen in het blad  van de Hoekschewaards Landschap en wij laten het u ook graag lezen.

Vogels als bondgenoten van de grazers op de Staart

Wie wel eens op of langs de Staart loopt heeft het vast wel eens gezien: vogels bij de runderen en koniks. Kauwtjes, eksters en spreeuwen zijn de bondgenoten van de grazers. De grazers zijn in het voorjaar een dankbare bron van nestmateriaal voor kauwtjes. Ze trekken brutaal hele plukken vacht uit de dieren, soms ‘belagen’ ze met een groep een enkel paard of rund. Voor de grazers echter zijn de kauwtjes erg welkom: ze verlossen ze immers van de wintervacht die ze in het voorjaar graag kwijtraken. Ze staan het dan ook geduldig toe. In de zomer maken groepen spreeuwen graag gebruik van de diensten van de grazers: om lekkere hapjes op te pikken uit het gras: beestjes opgeschrikt door de hoeven. Of als gratis lift naar een nieuw plekje op de rug van een paard bijvoorbeeld. En ondertussen helpen ze hen ook nog van wat vliegjes af. Ook kwikstaarten profiteren van opgeschrikte insecten en wie ‘s winters oplet ziet altijd wel roodborstjes in de buurt van de grazers.

Vogels als bondgenoten van de grazers op de Staart
Een kauw met zijn snavel vol met haren van een konik. © Petra Snijders

Een ander mooi schouwspel zijn eksters bij de grazers. Als je de tijd neemt om het te bekijken (en de eksters zich niet betrapt voelen), is het een fascinerend schouwspel. De eksters hippen op de rug, lopen over de schoft naar de kop om daar vervolgens in de oren te pikken. De grazers laten het allemaal rustig gebeuren. En niet zonder reden, ze hebben er namelijk baat bij. De eksters zijn op zoek naar lekkere hapjes in de vorm van teken en andere parasieten. En die zijn de grazers natuurlijk graag kwijt! Met name in de winter, als andere insecten in de natuur schaars zijn, is het een welkome aanvulling op het dieet van de eksters. De teken proberen namelijk in de dikke vacht te overwinteren. Net als bij mensen zitten die teken op moeilijk bereikbare plekken, zoals achter en in de oren en de liezen. Soms klimmen eksters vanaf de grond aan de poten van een rund omhoog, om al fladderend in de oksels en liezen te pikken en te trekken. Met de verrekijker kan je ze soms zelfs aan de teken zien trekken! De runderen gaan er echt voor staan om de ekster haar werk goed te laten doen. Maar ook met vliegen weten de eksters raad. Ze klimmen op de kop en pikken, soms fladderend, de vliegen weg bij de ogen en neus. Een prachtige symbiose! Dit fenomeen kennen we natuurlijk van de Afrikaanse ossenpikkers. Maar je weet nu: om het te aanschouwen kan je gewoon naar de Staart!

Vogels als bondgenoten van de grazers op de Staart
De ekster als Nederlandse ossenpikker. © Petra Snijders

 

 

Contactpersoon